به نام خدا
شناسنامه فرایند چیست؟
پیوست ۱ به “از سری نوشته های “برای آزمایشگاهیان نوشته ام ۳ با عنوان فرایند چیست؟”
– ارائه یک الگو برای ایجاد شناسنامه فرایند
– ارائه لیستی از شاخص های کیفیت
در آزمایشگاه پزشکی
۱۳۹۹/۲/۲۰
گردآوری و تدوین و طراحی فرم: دکتر صغری روحی دهنبه
www.yadazma.com
فرایند مجموعه ای از فعالیت ها است که یک ورودی را به یک خروجی تبدیل می کند.
طبق بند ۴-۱۲ استاندارد ۱۵۱۸۹ و الزامات آزمایشگاه مرجع سلامت، باید به بهبود مداوم خصوصا در مورد فرایند اصلی آزمایشگاه پزشکی؛ که سبب تبدیل درخواست آزمایش به عنوان ورودی فرایند به جواب آزمایش به عنوان خروجی آزمایش می شود،
توجه ویژه وجود داشته باشد.
موسس / مسئول فنی محترم آزمایشگاه پزشکی
از فرم ۳ صفحه ای معرفی شده در این مقاله می توانید الگو گرفته،
سپس در مشورت و با همفکری صاحب هر فرایند، برای فرایندهای آزمایشگاه
پزشکی که در آن مشغول به کار هستید؛ خصوصا برای فرایند اصلی آزمایشگاه، شناسنامه ایجاد کنید.
شایان ذکر است وجود این شناسنامه ها و بازنگری با برنامه و دوره ای آنها،
در جریان ممیزی ها و ارزیابی های سیستم مدیریت کیفیت اسثقرار یافته
در آزمایشگاه بررسی شده، در صورت عدم وجود شواهد و سوابق مناسب، عدم انطباق صادر می شود.
با تعیین شاخص های کیفیت در این فرم و ایجاد سوابق مناسب از خطاهای آزمایشگاه،
امکان پایش عملکرد فرایندها و بهبود فرایند امکان پذیر می گردد.
توصیه می شود جهت رسم روندنما (فلودیاگرام) برای هر فرایند، به مقاله “برای آزمایشگاهیان نوشته ام ۴”
در سایت www.yadazma.com مراجعه نمایید.
مواردی از شاخص های کیفیت مرتبط با فرایند اصلی آزمایشگاه و
سایر فرایندهای تاثیرگذار بر فرایند اصلی
شاخص های کیفیت مرتبط با فرایند قبل از انجام آزمایش
شامل پذیرش و نمونه گیری
- برخورد نامناسب کارکنان با مراجعین آزمایشگاه،
- درخواست های انجام آزمایش توسط پزشک؛ نامتناسب با وضعیت بیمار،
- خطاهای شناسایی درخواست آزمایش(درخواست های ناخوانا)،
- خطاهای شناسایی نمونه(نمونه های فاقد برچسب اطلاعات بیمار)،
- خطاهای پذیرش آزمایش(خطاهای نوشتنی در پذیرش آزمایش)،
- نوع نمونه اشتباه،
- نسبت اشتباه حجم نمونه به ماده ضدانعقاد/ ماده نگهدارنده،
- شرایط حمل و نقل نامناسب،
- شرایط نگهداری نامناسب قبل از آزمایش،
- نمونه های لخته شده،
- نمونه های همولیز شده،
- نمونه های آلوده،
- زمان نامناسب برای نمونه گیری،
- تکرار نمونه گیری/نمونه برداری.
شاخص های کیفیت مرتبط با فرایند انجام آزمایش
- آزمایش به روش اشتباه بدون توجه به دستورالعمل آزمایش،
- آزمایش به روش اشتباه با استفاده از مواد/کیت نامناسب،
- آزمایش بدون کنترل کیفی داخلی،
- عملکرد غیرقابل قبول کنترل کیفی داخلی،
- آزمایش فاقد برنامه مهارت آزمایی یا ارزیابی خارجی کیفیت،
- آزمایش فاقد مقایسه بین آزمایشگاهی برای تست هایی که برنامه مهارت آزمایی یا ارزیابی خارجی کیفیت برای آنها وجود ندارد،
- میزان تکرار آزمایش،
- خطاهای مربوط به انتقال نتایج از دستگاه به لیست های کاری،
- عملکرد غیرقابل قبول در ایجاد سوابق مناسب از انجام آزمایش.
شاخص های کیفیت مرتبط با فرایند بعد از انجام آزمایش
شامل گزارش نتایج آزمایش وایجاد جواب نهایی
- خطاهای مربوط به انتقال نتایج از لیست های کاری به برنامه نرم افزار جوابدهی(میزان اصلاح نتایج)،
- گزارش آزمایشگاهی غلط تحویل شده به بیمار،
- زمان چرخه کاری نامناسب،
- پاسخ دهی نامناسب به موارد اورژانس از نظر زمان،
- اطلاع رسانی/هشدار نامناسب موارد بحرانی،
- نظرات تفسیری نامناسب،
- ناکارآمدی سیستم مدیریت اطلاعات.
شاخص های کیفیت مرتبط با فرایندهای مدیریتی و پشتیبانی
تاثیرگذار بر فرایند اصلی آزمایشگاه پزشکی
- میزان مدیریت مستندسازی و کنترل مدارک
- میزان مدیریت کارکنان در جهت ارزیابی صلاحیت کارکنان،
- میزان مدیریت کارکنان در جهت آموزش کارکنان بدو خدمت،
- میزان مدیریت کارکنان در جهت آموزش کارکنان حین خدمت،
- میزان مدیریت خطاها و عدم انطباق ها،
- میزان مدیریت تجهیزات،
- میزان مدیریت خرید،
- میزان مدیریت ریسک/بیوریسک در آزمایشگاه،
- میزان مدیریت ایمنی در آزمایشگاه با پایش مسائلی نظیر فرو رفتن سوزن در دست کارکنان بخش نمونه گیری یا وقوع سایر حوادث متناسب با دامنه عملکرد آزمایشگاه.
فرم ۳ صفحه ای زیر الگوی پیشنهادی نویسنده
برای ایجاد شناسنامه فرایند در آزمایشگاه پزشکی است:
